δαμασκηνιά

δαμασκηνιά
Δέντρο οπωροφόρο της οικογένειας των ροδινών, γνωστό και με την επιστημονική ονομασία προύνος ο ήμερος (prunus domestica). Έχει μέτριες διαστάσεις (2-7 μ.), χνουδωτούς βλαστούς και φύλλα προμήκη, αντωοειδή, οδοντωτά και ελαφρώς ρυτιδωτά. Τα άνθη του είναι αρρενοθήλεα και εμφανίζονται με τα φύλλα ή όταν τα τελευταία αναπτυχθούν λίγο· είναι λευκά, μεγάλα, συνήθως ανά δύο, με στεφάνη με πέντε πέταλα υποσφαιρική και με πολυάριθμους στήμονες. Ο καρπός (δαμάσκηνο) είναι δρύπη κρεμαστή, ωοειδής ή σφαιρική, που τη διατρέχει στο πλάι ένα αυλάκι. Έχει φλοιό ιώδη, κοκκινόμαυρο, κεχριμπαρένιο ή χρυσίζοντα, σάρκα συνήθως κιτρινωπή, στερεή, πλούσια σε χυμό γλυκοϋπόξινο, αρωματικό, με χαρακτηριστική γεύση. Ο πυρήνας του (κουκούτσι) είναι σκληρός, με ένα σπέρμα (ψίχα) πικρό, επειδή περιέχει σε μικρή ποσότητα αμυγδαλίνη. Τα δαμάσκηνα καταναλώνονται κυρίως φρέσκα και λιγότερο ως κονσέρβα, ζαχαρωμένα ή αποξηραμένα. Για τα τελευταία χρησιμοποιούν καρπούς μεγάλους, μακρουλούς, από ποικιλίες σλαβικής καταγωγής, που καλλιεργούνται στα Βαλκάνια (Βοσνία, Σλοβενία, Σερβία), στην Ιταλία και στις ΗΠΑ. Στην Ελλάδα καλλιεργείται γι’ αυτό τον σκοπό η ποικιλία αζέν, κυρίως στη Σκόπελο. Εκτός από αυτή την ποικιλία, στη χώρα μας καλλιεργούνται και πολλές άλλες ποικιλίες, γνωστές με διάφορες ονομασίες που προέρχονται από το χρώμα τους, το μέγεθος και τον τόπο προέλευσής τους, όπως κίτρινα δαμάσκηνα, κόκκινα, αγιορείτικα κλπ. Από την απόσταξη ορισμένων ποικιλιών παρασκευάζονται ηδύποτα και ρακί. Η δ. είναι ιθαγενής της δυτικής Ασίας, όπου απαντάται τώρα σε άγρια κατάσταση. Στην Ευρώπη καλλιεργούνται πολυάριθμες ποικιλίες, μερικές από τις οποίες είναι αξιόλογες (ρεν-γκλοτ κίτρινες, βιολέ ή πράσινες, αζέν, μιραμπέλα, μπούρμπανκ κλπ.). Εκτός από τις ποικιλίες αζέν και μιραμπέλα που πολλαπλασιάζονται με παραφυάδες, όλες οι άλλες πολλαπλασιάζονται με σπέρματα. Συγγενής της δ. είναι ένας θάμνος με αγκάθια, που φυτρώνει σε ξηρούς τόπους της Ελλάδας, η τσαπουρνιά (προύνος ο ακανθώδης), με λευκά άνθη και μικρούς μαυρογάλαζους καρπούς, αρκετά ξινούς. Το υποείδος εμβόλιμος είναι η γνωστή μας κορομηλιά. Συγγενικό είδος προς τη δ. είναι επίσης η αγριοπρουνελιά, φυτό γνωστό και με την επιστημονική ονομασία προύμνη η οικιακή. Ανήκει στην οικογένεια των αμυγδαλιδών και είναι δέντρο ιθαγενές της Μικράς Ασίας. Καλλιεργείται σε ολόκληρη την Ευρώπη και στην Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε αργιλοαμμώδη και μάλλον υγρά εδάφη. Ο καρπός του είναι μακρόστενος ή ωοειδής. θεωρείται μια ακόμα ποικιλία της δ. Το φυτό που είναι γνωστό ως αγριοδαμασκηνιά ανήκει στην οικογένεια των αμυγδαλωδών και είναι δέντρο ιθαγενές της Μικράς Ασίας. Το είδος αυτό μπολιάζεται με επιτυχία σε όλες τις ποικιλίες της δ. και της βερικοκιάς. Ο καρπός είναι σφαιρικός ή ελλειψοειδής, είναι εδώδιμος και έχει γλυκιά γεύση. Ευδοκιμεί σε υγρά αργιλοαμμώδη εδάφη και καλλιεργείται για τον καρπό της που χρησιμοποιείται και στη ζαχαροπλαστική. Το ξύλο της είναι σκληρό και κατάλληλο για την επιπλοποιία. Καρποί δαμασκηνιάς της ποικιλίας μπούρμπανκ. Καρποί τσαπουρνιάς, δέντρου συγγενικού της δαμασκηνιάς. Δαμάσκηνα ρεν-γκλοτ. Ποικιλία δαμασκηνιάς της νότιας Κίνας.
* * *
και δαμασκηνέα, η (Μ δαμασκηνή)
το οπωροφόρο δέντρο προύνος η οικιακή.
[ΕΤΥΜΟΛ. Ο τ. δαμασκηνή είναι θηλυκό τού επιθέτου δαμασκηνός < Δαμασκός].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Look at other dictionaries:

  • δαμασκηνιά — η οπωροφόρο δέντρο: Στην αυλή έχουμε μια δαμασκηνιά …   Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)

  • Δαμασκηνιά ή Δαμασκηνία — Ονομασία δύο οικισμών. 1. Πεδινός οικισμός (υψόμ. 110 μ., 21 κάτ.) στην πρώην επαρχία Νέστου του νομού Καβάλας. Βρίσκεται στο ανατολικό άκρο του νομού, κοντά στα όρια με τον νομό Ξάνθης, στην κοιλάδα του ποταμού Νέστου. Υπάγεται διοικητικά στον… …   Dictionary of Greek

  • προύμνη — η, ΝΜΑ η δαμασκηνιά. [ΕΤΥΜΟΛ. Οι λ. προύμνη «δαμασκηνιά» και προῦμνον «δαμάσκηνο» (πρβλ. και λατ. prunus, prunum), όπως και το αντίστοιχο δέντρο, προέρχονται πιθ. από τη Μικρά Ασία (πρβλ. πιθ. και το φρυγικό τοπωνύμιο Πρυμνησσός)] …   Dictionary of Greek

  • Damaskinia — (Greek: Δαμασκηνιά, Bulgarian: Видолуща) is a small town located in the Tsotyli municipality, in the far west of the Kozani Prefecture, itself in the Greek region of Macedonia.[1] The town s postal code is 50002.[2] References ^ …   Wikipedia

  • βαρδασιά — και βαρδανιά, η [βαρδάσα] ποικιλία του δέντρου του γένους Προύνος, Prunus domestica, δαμασκηνιά με καρπούς μακρουλούς, πρασινωπούς …   Dictionary of Greek

  • βερικοκιά — Δέντρο της οικογένειας των ροδιδών, στην οποία υπάγονται και άλλα πιο μεγάλα οπωροφόρα. Κατάγεται από την κεντρική Ασία. Στην Ελλάδα μεταφέρθηκε πιθανώς κατά τον 1ο αι. π.Χ. Η επιστημονική του ονομασία είναι προύνος η αρμενική. Καλλιεργούνται… …   Dictionary of Greek

  • βράβυλος — βράβυλος, η (Α) 1. άγρια δαμασκηνιά 2. ο καρπός αγριοδαμάσκηνο. [ΕΤΥΜΟΛ. Βλ. βράβυλο] …   Dictionary of Greek

  • δαμασκηνέα — η βλ. δαμασκηνιά …   Dictionary of Greek

  • δαμασκηνή — η βλ. δαμασκηνιά …   Dictionary of Greek

  • δρύπη — Σαρκώδης καρπός με ξυλώδες ενδοκάρπιο (κουκούτσι), που αποτελεί το κέλυφος του πυρήνα. Η δ. είναι χαρακτηριστικός καρπός πολυάριθμων φυτών της οικογένειας των ροδιδών (υποοικογένεια προνοειδή, π.χ. δαμασκηνιά, κερασιά, βερικοκιά και ροδακινιά).… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”